26 январи соли 2024 дар доираи фаъолияти Бахши миллии «Хонуми ядроӣ» оид ба табодули дониш ва таҷриба дар мавзӯи «Синдроми сӯхташавии эҳсосӣ» лексия баргузор гардид. Маърӯзачӣ Абиджанова Нигора Нафизовна, роҳбари филиал/намояндаи кишварии ICAP Global Health дар Тоҷикистон, н.и.ф. онкология ва тандурустии ҷамъиятӣ.

 Нигора Нафизовна зикр кард, ки мафҳуми «сӯхташавии эҳсосотӣ» бори нахуст аз ҷониби Ҳерберт Фрейденбергер соли 1974 дар Ню-Йорк истифода шудааст. Ҳамааш аз мақолае оғоз ёфт, ки дар солҳои 1970 дар маҷаллаи иҷтимоӣ нашр шуда буд. Маҳз ҳамин мард бори аввал истилоҳи «сӯхташавиро» истифода бурд ва дар соли 1974 китоби «Burnout: The High Cost of High Achievment» (Сӯхташавӣ: хароҷоти баланди дастовардҳои баланд)-ро навишт. Фрейденбергер дар ибтидо ин истилоҳро ба одамоне, ки дар соҳаи кӯмаки иҷтимоӣ кор мекарданд: ҳамшираҳои шафқат, муаллимон, кормандони иҷтимоӣ истифода бурд.

«Сӯхтани эмотсионалӣ» ҳолати хастагии ҷисмонӣ, эмотсионалӣ, равонӣ ва механизми муҳофизати равонӣ мебошад, ки аз ҷониби шахс дар шакли пурра ё қисман истисно кардани эҳсосот дар ҷавоб ба таъсири осеби равонӣ таҳия шудааст. Сӯхташавӣ як вокуниш ба фишори доимии эмотсионалӣ мебошад.

 Дар рафти лексия омилҳое, ки метавонанд боиси сўхташавии эмотсионалӣ гарданд:

- мушкилоти иқтисодӣ;
- мушкилоти иҷтимоӣ ва равонӣ;
- мавҷуд набудани шароит барои рушди касбӣ;
- афзоиши таҷрибаи умумии корӣ боиси паст шудани солимии равонӣ ва ҷисмонӣ мегардад.

Сӯхташавӣ ногаҳон рӯй намедиҳад. Ин равандест, ки бо мурури замон инкишоф меёбад, - таъкид кард Нигора Нафизовна.
Марҳилаи аввал ин фаромӯш кардани баъзе нуктаҳо мебошад, ба забони ҳаррӯза, дар хотира гум мешавад (масалан, дар ҳуҷҷатҳо сабти зарурӣ ворид шудааст ё не). Дар марҳилаи дуюм, кам шудани шавқу рағбат ба кор ва зарурати муошират (аз ҷумла дар хона, бо дӯстон) мушоҳида мешавад: "Ман намехоҳам" онҳоеро, ки мутахассис бо онҳо аз рӯи хати кор муошират мекунад (мизоҷон, беморон, мактаббачагон).
Марҳилаи сеюм ин худи сўхташавии шахсӣ аст. Бо пурра гум шудани шавқ ба кор ва зиндагӣ, бепарвоии эмотсионалӣ, эҳсоси доимии қувват хос аст.
 

 Дар баробари сабабҳои хастагии эмотсионалӣ чораҳои пешгирии он низ баррасӣ шуданд - бояд дар хотир дошт, ки кор танҳо як қисми ҳаёт аст ва шумо бояд мувозинати байни кор, оила, дӯстон ва саломатиро пайдо кунед!